اختلال پیغام رسان های داخلی در زمان قطعی اینترنت به عدم حمایت دولت بازمی شود - مجله باهام

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، پس از فیلتر شدن تلگرام، نگاهی ویژه به فراوری و حمایت از پیغام رسان های ایرانی شکل گرفت که یک سمت آن دولت و سمت دیگر آن مردم قرار داشتند. طی چند سال اخیر دولت همیشه به حمایت از پیغام رسان های ایرانی اذعان داشته و مردم نیز از پیغام رسانی که از نظر سرعت و کیفیت ارائه خدمات، ویژگی های مورد نظرشان را برآورده می کرد، حمایت کردند. از آن موقع تا کنون پیغام رسان های ایرانی به طور جدی محک نخورده بودند و در حالت عادی سرویس های خود را به شکل مطلوب ارائه می دادند. اما قطع اینترنت بین الملل در آبان ماه و احتیاج شدید مردم به پیغام رسان های داخلی، موجب شد تا برای اولین بار این اپلیکیشن های ایرانی مورد قضاوت میلیون ها کاربر قرار بگیرند. این درحالی بود که اکثر پیغام رسان ها نتوانستند خدمات مطلوبی در زمان قطع اینترنت ارائه دهند و اکثر کاربران از شرایط پیغام رسان های ایرانی ناراضی بودند .

به سراغ میثم عسگری، مدیر عامل پیغام رسان ایرانی آیگپ رفته تا در مورد شرایط این پیغام رسان، دلیل عملکرد نامطلوب پیغام رسان های ایرانی در زمان قطع اینترنت بین الملل و شفاف سازی در مورد یاری های دولتی به این پیغام رسان، گفت وگویی داشته باشد. در ادامه مصاحبه با میثم عسگری، مدیر عامل پیغام رسان آیگپ را مشاهده می کنید :

آیگپ در حال حاضر 5 میلیون کاربر دارد

سوال: شرحاتی درباره وضیعت فعلی پیغامرسان آیگپ بفرمایید. اهدافی که در زمان راه اندازی این نرم افزار در نظر داشتید چقدر محقق شده است؟

آیگپ یک پیغام رسان ایرانی با قابلیت های منحصر به فرد است. یکی از مهمترین قابلیت های این نرم افزار open source بودن آن در لایه کلاینت محسوب می شود که به کاربران و کسب وکار های مختلف این اجازه را می دهد تا آن را توسعه دهند، مانند تلگرام که نسخه های هاتگرام و تلگرام طلایی از روی آن توسط شرکت هایی به بازار عرضه شد .

آیگپ تنها پیغام رسان ایرانی است که چنین مزیتی را داراست و امیدواریم کاربران، کسب و کار ها و متخصصین بتوانند از این مزیت استفاده لازم را ببرند. شرایط آیگپ از لحاظ کاربر در شرایط خوبی است، ما در حال حاضر 5 میلیون کاربر داریم که آیگپ را نصب و مراحل ثبت نام خود را کامل نموده اند. در مورد کاربران فعال نیز شرایط آیگپ نسبت به گذشته با توجه به ارائه خدمات جدید و متفاوت بسیار مناسب است. در مورد اینکه چقدر اهداف ما محقق شده است باید عرض کنم که از لحاظ زیرساختی و فنی با توجه به تجربیات دوسال گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته ایم و چشم انداز خوبی را برای آیگپ ترسیم می کنیم .

البته در بخش زیرساخت هایی که مرتبط با اهداف و سیاست های ارتباطات کشور بوده چندان پیروز نبودیم، زیرا این بخش از اختیار ما خارج بوده است، لذا در بعضی بخش ها ما احتیاج به حمایت های مادی و معنوی دولتی داشتیم که نه تنها برای ما بلکه برای اکثر فعالین حوزه پیغام رسان اتفاق نیافتاده است. حتی در زمان فیلترینگ تلگرام، سیاست ظاهری حمایت دولت از پیغام رسان های داخلی کاملا تخریبی بود. اما با تمام این صحبت ها شرایط ما در بخش هایی که اختیارش دست خودمان بوده و توان آن را داشته ایم که آن را توسعه دهیم شرایط مطلوب بوده و آینده روشنی در انتظار آیگپ است .

مسائل ما در زمان قطع اینترنت بین الملل به چند بخش از جمله عدم آماده بودن زیر ساخت و دانش فنی کم بازمی شود

سوال: در زمان قطعی اینترنت نسخه وب و اندروید آیگپ با مسائلی روبرو شده بود که کاربران نمی توانستند به راحتی از آن استفاده نمایند؟ دلیل این مسائل فنی چه بود؟

در مورد این قطعی اخیر که با توجه به شرایط خاص کشور ایجاد شد، نه تنها ما، بلکه تمام پیغام رسان ها و فعالین بخش OTT با مشکل روبه رو شدند. اینکه بخواهیم بگوییم که تنها نسخه وب و اندروید ما مشکل داشته اینطور نیست، با توجه به مسائل شبکه و زیرساخت تمام نسخه های ارائه شده ما با مشکل روبه رو بودند. عوامل مختلفی در این زمینه دخیل بوده است. اولین مورد که در 48 ساعت اول بعد از قطعی اینترنت رخ داد و اکثر کسب و کار های اینترنتی و پیغام رسان ها با آن روبه رو بودند، مشکل DNS ها بود. زیرا امکان هماهنگی آن ها با اینترنت داخل به مشکل برخورده بود و جهت یابی خوبی اتفاق نمی افتاد و بعضا بعضی از سایت ها و اپ ها از سرویس دادن خارج شده بودند .

در اصل می توان مسائل آن مقطع را به چند دسته تقسیم کرد. یک بخش مربوط به زیرساخت های کشور بوده که بحث اینترنت داخلی کشور و قطعی یکباره و بدون هماهنگی زیرساخت های داخلی با شرایط جدید باعث بروز مسائلی شد. دسته دیگر نیز برمی شود به مسائل زیرساختی خود ما، به عنوان مثال همه پیغام رسان های ایرانی از لحاظ سخت افزار به اندازه یکی از پیغام رسان های خارجی مانند تلگرام که به 50 میلیون نفر در ایران سرویس می دهد، سرور ندارند. همین مساله مسائل بسیاری را ایجاد می نماید؛ زیرا با توجه به قطعی اینترنت جهانی و از کار افتادن پیغام رسان های خارجی، ما شاهد هجوم کاربران به پیغام رسان های داخلی بودیم و همین کمبود سرور باعث شد تا مسائل عدیده ای برای پیغام رسان ها ایجاد شود و این کمبود سرور به مسائل تامین سرمایه، عدم حمایت های دولتی و... برمی شود. از نگاه سرمایه گذاری بخش خصوصی هم این مساله چندان به صرفه نیست، زیرا باید صد ها سرور خریداری کنیم و برای قطعی های ناگهانی استفاده کنیم و بعد از عادی شدن شرایط مجددا آن ها را از دور خارج کنیم و در بخش سرویس دهی زیرساخت با توجه به پیچیدگی حوزه پیغام رسان نیز سرویس دهنده ای نیست که چنین کاری را برای ما انجام دهد .

اما مشکل دیگری که می توان به آن اشاره نمود، مساله دانش فنی پیغام رسان ها است. یعنی فضای بین نرم افزا ها و سخت افزار هایی که در لایه زیرساختی (بک اند) ما وجود دارد. البته این بخش نسبت به گذشته از پیشرفت قابل توجهی برخوردار شده است؛ این پیشرفت را می توان در دو مقطع زمانی مختلف حس کرد. مسلما مسائل پیغام رسان ها در زمانی که تلگرام فیلتر شد، بسیار بیشتر از مقطع فعلی بود و این نشان دهنده آن است که در این زمینه پیغام رسان ها رشد داشته اند و با مسائل کمتری روبه رو بودند .

در خاتمه این سوال شما من مسائل را به سه بخش تقسیم می کنم، بخش اول مربوط به زیرساخت های کشور بود که متولی آن وزارت ارتباطات است. بخش دوم کمبود امکانات سخت افزاری پیغام رسان ها است و بخش سوم به عدم هماهنگی دانش نرم افزاری در لایه بک اند برمی شود .

در زمان قطعی اینترنت جهانی کاربران زیادی به طور کلی از رابط کاربری کند پیغامرسان های ایرانی شکایت داشتند؛ دلیل این کندی و گاها کرش کردن در پیغام رسان آیگپ چه بود؟

این سوال خیلی کلی است، رابط کاربری فضایی ارتباطی بین زیرساخت ها، هسته اصلی سیستم و کاربر است. در سوال قبل به تفصیل در مورد مسائل شرح دادم و مسلما آن موارد در رابط کاربری خود را نشان می دهد. تمام مسائلی که پیشتر گفتم در زمان قطعی اینترنت بر روی رابط کاربری اثرگذار بوده و همین مباحث باعث شد تا کاربران در نسخه های مختلف پیغام رسان ها با مشکل روبه رو شوند .

ما هیچ یاری اقتصادی از دولت دریافت ننموده ایم

سوال: پیغام رسان آیگپ در بدو راه اندازی مانند سایر پیغامرسان ها از حمایت های اقتصادی دولت برخوردار شد؛ یکی از سوالات مهم مردم این است که حمایت های اقتصادی دریافت شده صرف چه اموری شد و آیا این حمایت ها برای راه اندازی یک پیغام رسان قدرتمند کافی بود؟

در مورد این سوال اجازه بدهید به صورت شفاف نظرات خود را بیان کنم. ما هیچ یاری اقتصادی از دولت دریافت ننموده ایم. وام 5 میلیارد تومانی که این همه برای آن سر و صدا به پا کردند را نیز آیگپ دریافت ننموده است و پیگیر هم نیستیم که چنین مبلغی را دریافت کنیم. در کل آیگپ از سوی دولت، هیچ یاری اقتصادی دریافت ننموده است. البته شایعاتی در این زمینه در فضای رسانه ای و مجازی مطرح شد؛ اما بنده اعلام می کنم که آیگپ به هیچ عنوان وارد این مباحث نشده و چنین تسهیلاتی از سوی دولت به ما اختصاص داده نشده است. در مورد حمایت های زیرساختی و سخت افزاری هم در یک زمان محدود دو و نیم رک خالی در یک دیتاسنتر به ما دادند که در چندماه گذشته آن را هم با لطف وزیر و شرکت زیرساخت تحویل دادیم و از آن هم دیگر استفاده نمی کنیم .

همانطور که ابتدا بیان شد من در مورد این سوال شما دوست دارم خیلی واضح صحبت کنم. آیگپ نه تنها حمایتی از سوی دولت دریافت ننموده، بلکه از سوی آن ها ضربه هم خورده است. در هیچ رسانه و سازمان دولتی از آیگپ حمایت نشد؛ شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات به صورت علنی نام سه پیغام رسان را بردند و گفتند فقط از آن ها حمایت خواهیم کرد؛ اما این سیاست داد خود همان پیغام رسان ها را هم درآورد و به گفته مدیران آن ها، حمایت این چنینی دولت، باعث ریزش مخاطب در آن ها شد .

آیگپ حتی شاهد تخریب هایی از سوی وزارت ارتباطات و زیرمجموعه این وزارتخانه نیز بود؛ در بسیاری از مذاکرات حوزه کسب و کار تا پای قرار داد رفتیم، اما هنگام امضای قرارداد، شریک تجاری ما را فراخواندند و او را از همکاری با آیگپ به نوعی منع کردند! گویا برنامه شان عدم حمایت از آیگپ بود! زمانی نیز اعلام شد که ارزیابی هایی انجام شده و پیغام رسان ها در لایه های مختلف رتبه بندی شده اند و شایعاتی منتشر شد که هر کدام از پیغام رسان ها از لحاظ فنی، کسب و کاری و... نسبت به بقیه رجحان دارند. ما چندین بار از شورای عالی فضای مجازی چه به صورت کتبی و چه به صورت شفاهی درخواست کردیم که نتیجه ارزیابی را در اختیار ما قرار دهند، اما این موضوع اتفاق نیفتاد. ما این حق را برای خودمان قائل بودیم که، چون در آزمون شرکت نموده بودیم، نتایج آن را بدانیم؛ اما هیچ سند و مدرکی منتشر و ارائه نشد .

آیگپ به جز لایه سهامداری هیچ پشتوانه ای ندارد و ما خودمان را تنها می بینیم. باز هم تاکید می کنم که مجموعه آیگپ از هیچ گونه حمایت مادی و معنوی از سوی دولت برخوردار نبوده است. ما به این مستقل بودن خودمان افتخار می کنیم؛ اینکه فقط با یاری کاربران و سهامدارانمان به این درجه از محبوبیت رسیدیم، خود نشان می دهد که احتیاجی به حمایت های دولتی نداریم. در مورد وام 5 میلیارد تومانی هم آیگپ پیشنهاد داد به جای اختصاص این مبلغ به پیغام رسان ها، آن را در بین کسب و کار های مجازی و فعالان دیگر توزیع نمایند تا آن ها با این یاری ها بتوانند در بستر پیغام رسان ایرانی پیشرفت نمایند .

در این طرح ارائه شده، کسب و کار هایی که در تلگرام، اینستاگرام و ... مشغول درآمدزایی و ایجاد خدمات بودند با دریافت مبلغی از این وام می توانستند کسب و کار خود را در پیغام رسان ها توسعه دهند. این کار بسیاری از مسائل فعالیت در اپلیکیشن های خارجی را مرتفع می کرد؛ مشتری دیگر نگران عدم امنیت خود نبود و با توجه به امکانات پیغام رسان های داخلی به راحتی می توانست مبلغ مورد درخواست را به صورت آنی و با استفاده از درگاه های بانکی پرداخت کند. کسب و کار ها با اجرای این پیشنهاد به یک فضای امن می آمدند و به راحتی و به شکل قانونی مشغول فعالیت می شدند و در صورت تخلف نیز موارد قابل پیگیری بود. ما این مورد را پیشنهاد دادیم، اما آن ها با لبخند گفتند که مکتوب اعلام کنید، به صورت مکتوب هم این پیشنهاد را ارائه دادیم؛ اما همچنان منتظر پاسخ هستیم !

سیاست وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی در مورد پرداخت این وام ها به پیغام رسان ها بیشترین بدبینی را در بین کاربران ایجاد کرد و همین مسئله کماکان یک نقطه ضعف برای فعالان عرصه پیغام رسان هاست. حتی آیگپ که این مبلغ را دریافت ننموده هم همانطور که پیشتر گفتم مورد شماتت کاربران در فضا های مختلف است .

در مورد حمایت های وزیر ارتباطات هم ما گله مند هستیم. من به عنوان مدیر پیغام رسان آیگپ از مهر 97 که کار خود را شروع کردم و تا به امروز هنوز نتوانسته ام با وزیر دیدار داشته باشم! این در حالی است که آقای جهرمی در نوشته های خود در فضا های مختلف به صورت مداوم بر حمایت از پیغام رسان ها تاکید می نماید. گویا در واقعیت به شکل دیگری عمل می شود. اما واقعیت این است که با شوآف و ارسال توییت نمی شود کار کرد و باید به صورت میدانی و عملیاتی هم وارد گود شد. بنده با توجه به حجم فعالیت ایشان در فضای مجازی فکر می کنم آقای وزیر اصلا وقتی برای اداره حوزه خود و توسعه آن ندارد !

منبع:باشگاه خبرنگاران