انتشار نخستین تصاویر از جد نیم میلیاردساله عقرب، عنکبوت و خرچنگ - مجله باهام

غزال زیاری: شاید این سؤال برایتان مطرح باشد که اولین جد مشترک عقرب ها، عنکبوت ها و خرچنگ های نعل اسبی کدام موجود بوده است؟

لورنزو لوستری، دانشجوی دکترای دانشگاه لوزان سوئیس با حمایت CNRS، پیروز به شناسایی فسیلی شده که شکاف موجود بین گونه های مدرن موجودات و گونه های متعلق به دوران کامبرین (505 میلیون سال پیش) را پر می نماید و با بهره گیری از اطلاعات نهفته در همین فسیل، پیروز به حل یک معمای قدیمی دیرینه شناسی شده است.

به گزارش خبرنگاران ، عقرب ها، عنکبوت ها و خرچنگ های نعل اسبی امروزی به خانواده بندپایان تعلق دارند که حدود به 540 میلیون سال پیش روی زمین ظاهر شده اند؛ آن ها در حقیقت عضو زیرشاخه ای به نام گیره داران (chelicerae) هستند و اندام های گیره مانندی دارند که از آن ها برای گاز گرفتن، گرفتن طعمه یا تزریق زهر استفاده می نمایند؛ اما سؤال مطرح شده اینجاست که اجداد این گروه، کدام جانور است؟

از زمان شروع مطالعات روی فسیل های باستانی این سؤال فکر دیرینه شناسان را به خود درگیر نموده و در طول این مدت، شناسایی هرگونه شباهتی بین بندپایان اولیه که شباهت های کافی با گونه های امروزی داشته باشد تا بتوان آن را به عنوان اجداد عقرب ها و عنکبوت ها برگزید، غیرممکن به نظر می رسید. در این میان، فسیلی متعلق به دوران کلیدی 505 تا 430 میلیون سال پیش هم که می توانست آنالیز تبارشناسی را تسهیل کند، یافت نمی شد و ابهامات همچنان پابرجا می ماند.

قطعه گم شده پیدا شد

در این میان، لورنزو لوستری، دانشجوی دکترای دانشکده علوم زمین و محیط زیست دانشگاه لوزان (UNIL)، توانست قطعه گم شده این پازل را پیدا کند. او که همراه با سرپرستانش مشغول مطالعه روی صد فسیل با قدمت 478 میلیون سال متعلق به ساختار فزواطه (Fezouata Shale) در مراکش بود، به فسیلی رسید که موجودات مدرن را به موجودات کامبرین (505 میلیون سال پیش) مرتبط می کرد. لوستروی نتایج این مطالعه را در Nature Communications منتشر نموده است.

در اوایل دهه جاری بود که فسیل های فزواطه کشف و مورد تجزیه وتحلیل گسترده قرار گرفتند. تصویر منتشرشده از فسیل مذکور در نشریه، یکی از فراوان ترین فسیل ها در این منطقه است تا پیش ازاین هرگز دیده نشده بود. میزان این فسیل بین 5 تا 10 میلی متر است و نام علمی Setapedites abundantis برای آن انتخاب شده است.

این فسیل برای اولین بار امکان ردیابی دودمان گیره داران (chelicerates) را از ظهور اولین بندپایان تا عنکبوت ها، عقرب ها و خرچنگ های نعل اسبی مدرن را برای دانشمندان فراهم کرد.

لوستری دراین باره شرح داد: در ابتدا، ما فقط در پی این بودیم که این فسیل را نام گذاری و توصیف کنیم و اصلاً نمی دانستیم که این، فسیل پررمز و رازی است؛ اما پس از تجزیه وتحلیل های دقیق متوجه شدیم که این فسیل، درواقع شکاف مهمی را در درخت تکاملی زندگی پر می نماید و این یافته شگفت انگیزی است.

البته این فسیل هنوز تمام اسرار خود را فاش ننموده ولی درهرحال، بعضی از ویژگی های آناتومیک آن، امکان دستیابی به درک عمیق تری از تکامل اولیه گروه chelicerate (گیره داران) را برای دانشمندان فراهم نموده و شاید حتی بعضی شکل های فسیلی را که شباهت های آن ها بحث های زیادی وجود دارد، به این گروه مرتبط کند.

با بهره گیری از آنالیزهای فیلوژنتیکی که به صورت ریاضی شجره نامه گونه های مختلف را بر اساس کدگذاری تمام صفات تشریحی آن ها بازسازی می نماید، اهمیت فسیل فزواطه (Fezouata) تعیین می گردد.

دانشمندان برای به دست آوردن این نتایج، صد فسیل را موردآنالیز قرار دادند و برای بازسازی آناتومی آن ها به صورت جزئی و سه بعدی، از یک اسکنر اشعه ایکس استفاده کردند و درنهایت توانستند این فسیل ها را با فسیل های متعددی که از سایر مکان ها به دست آمده بود و بعلاوه با اقوام قدیمی تر خود مقایسه نمایند.

به زودی قرار است تا نمایشگاهی موقت با همکاری UNIL در خصوص موجودات زنده Fezouata در کاخ رومینه لوزان سوئیس برگزار گردد.

منبع: phys.org

54321