بیماری قارچ سیاه چگونه وارد بدن می شود؟ - مجله باهام

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا و متخصص بیماری های عفونی با اشاره به دلیل بروز عفونت قارچ سیاه در کشور گفت: عفونت قارچی در پی مصرف کورتون یا دگزامتازون به وجود می آید که این روز ها این دو دارو به نام درمان انتخابی ضدالتهابی برای بیماران مبتلا به کرونا در سراسر جهان استفاده می گردد.

همزمان با توسعه بیماری کرونا در جهان، در تعدادی از کشورها، بیماری های نادری هم در حال شیوع هستند. یکی از این بیماری ها، بیماری قارچ سیاه می باشد که در برخی از ایالات هندوستان، باعث مرگ تعدادی زیادی از مردم شده است. از آنجا که این بیماری از نوع تهاجمی می باشد، باید هرچه سریع تر از طریق پزشکان تشخیص و درمان گردد و در صورتی که دیر این کار انجام گردد می تواند باعث نقص عضو و یا حتی مرگ افراد گردد.

در این زمینه، متأسفانه با توجه به اعلام مسئولین، تعداد محدودی ابتلا به این بیماری در کشور مشاهده شده است. در این گزارش ضمن معرفی و روش درمان این بیماری، سعی خواهیم کرد به بررسی دلایل ابتلای بیماران ایرانی به قارچ سیاه بپردازیم.

بیماری قارچ سیاه از طریق گروهی از کپک ها به نام موکورمیستس ایجاد می گردد که در سراسر محیط از جمله در خاک و گیاهان زندگی می کنند. موکورمیستس در بسیاری از کشورها، از جمله در آمریکا، استرالیا و هند دیده شده است.

با توجه به اعلام متخصصان، این نوع کپک ها معمولا از طریق سینوس وارد بدن افراد می شوند و در آنجا رسوب می کنند و می توانند به فضای سر بیمار راه پیدا کنند و هنگامی که سیستم ایمنی بدن افراد نمی تواند آن ها را تحت کنترل درآورد، آن ها به پایه مغز حمله می کنند و در آنجا یک مشکل واقعی به وجود می آورند که بسیار جدی است. البته بطور کلی، بدن قادر به دفع این آلودگی قارچی هست و تنها کسانی که دارای یک سیستم ایمنی بشدت ضعیف هستند، مثلا بیمارانی که پیوند عضو داشته اند یا بیماران سرطانی، احتمالا نمی توانند در برابر آن مقاومت کنند.

علائم بیماری قارچ سیاه

علائم موکورمیستس به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد می کند، بستگی دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تب

سرفه

سینه درد

تنگی نفس

تورم در یک سمت صورت

سردرد

گرفتگی سینوس

ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان

شکم درد

حالت تهوع و استفراغ

خونریزی گوارشی

خون در مدفوع

اسهال

اگر پوست آلوده شده باشد، بخش تحت تاثیر قرار گرفته می تواند تاول زده، قرمز، یا متورم دیده گردد. همچنین، ممکن است این بخش سیاه رنگ شده یا گرما یا درد احساس گردد. عفونت می تواند از طریق خون به بخش های دیگر بدن توسعه یابد. این شرایط به نام موکورمایکوزیس منتشر شناخته می گردد. زمانی که این اتفاق رخ می دهد، قارچ می تواند اندام هایی مانند طحال و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. در موارد شدید، فرد ممکن است تغییراتی در شرایط روانی خود را تجربه کرده یا وارد کما گردد. این شرایط حتی می تواند مرگبار باشد.

این بیماری چقدر خطرناک است؟

از آنجا که این عفونت از نوع تهاجمی می باشد، باید هرچه سریع تر از بین برود و بافت های مرده هم برداشته گردد. به همین دلیل گاه جراحان مجبور می شوند بینی، چشم یا حتی فک بیماران را بردارند تا جلوی رسیدن عفونت به مغز را بگیرند.

فردی که دچار بیماری قارچ سیاه شده است

بنا بر یافته های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، نرخ ماز طریق مرگ و میر از طریق این عفونت 54 درصد است. به همین دلیل افرادی که آلوده می شوند ممکن است ظرف چند روز جان خود را از دست بدهند. با این وجود این بیماری مسری نیست و هند هم بطور معمول سالانه با ده ها مورد از این بیماری روبروست.

چرا مبتلایان کرونا در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند؟

ابتلا به کرونا و دیگر شرایط محیطی باعث می گردد تا در بدن یک پدیده مرموز فعال گردد که به طوفان سیتوکین معروف است. در این شرایط، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال می گردد و در کنار حمله به سلول های عفونی، به سلول های سالم هم حمله می کند.

پزشکان برای کاهش حملات سیستم ایمنی، استروئید تجویز می کنند. اما این کار باعث تضعیف قدرت دفاعی بدن و در مقابل افزایش سطح قند می گردد و به این ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچ ها فراهم می آید. نکته دیگر اینکه، بیماران دیابتی که قند زیادی در خون دارند، بیشتر در معرض خطر هستند و نرخ ابتلا به دیابت در آن ها هم بالاست. یکی از دلایل شیوع بالای این عفونت در هند این بوده که برخی بیمارستان ها و پزشکان بیش از حد لازم استروئید تجویز کرده اند و برخی بیماران هم بدون مشاوره با پزشک، دارو های حاوی استروئید را در خانه مصرف کرده اند.

روش درمان بیماری قارچ سیاه

در صورت تشخیص موکورمایکوزیس، درمان باید بلافاصله با دارو های ضد قارچ تجویزی آغاز گردد. دارو رشد قارچ را متوقف کرده، آن را نابود می کند و عفونت را کنترل می کند. دارو های زیر ممکن است تجویز شوند:

آمفوتریسین B

ایزاوکونازول

پوزاکونازول

این دارو ها از طریق تزریق درون سیاهرگی وارد بدن شده یا به صورت قرص مصرف می شوند. پزشک ممکن است فرایند درمان را با دوز های بالا از طریق تزریق درون سیاهرگی آغاز کند تا زمانی که عفونت کنترل گردد که این نوع درمان می تواند چند هفته طول بکشد. سپس، فرایند درمان به استفاده از قرص تغییر یابد. اگر بیماری دارای عوارض جانبی مشکل ساز مانند معده درد، سوزش سردل، یا دشواری در تنفسی است، باید به پزشک خود اطلاع دهد. وی ممکن است قادر به تغییر برنامه درمان بیمار باشد.

در موارد شدید، پزشک شما ممکن است عمل جراحی برای برداشتن بافت عفونی یا مرده را به منظور پیشگیری از توسعه قارچ توصیه کند. این ممکن است شامل برداشتن بخشی از بینی یا چشم بیمار گردد که می تواند بر زیبایی فرد تاثیر بگذارد، اما برای درمان عفونتی تهدیدکننده زندگی بسیار مهم است.

قارچ سیاه در ایران

طی روز های گذشته، خبر هایی در مورد دیده شدن این بیماری در بین بیماران کرونایی ایران گزارش شده بود؛ در این زمینه مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا و متخصص بیماری های عفونی با اشاره به دلیل بروز عفونت قارچ سیاه در کشور گفت: عفونت قارچی در پی مصرف کورتون یا دگزامتازون به وجود می آید که این روز ها این دو دارو به نام درمان انتخابی ضدالتهابی برای بیماران مبتلا به کرونا در سراسر جهان استفاده می گردد.

او درباره عوارض این بیماری اضافه کرد: این بیماری، عارضه شایعی نیست و عوارض خاصی ندارد، اما اگر در سطح جامعه عفونت قارچی مهاجم فراگیر گردد منجر به مرگ و میر خواهد شد مانند کشور هندوستان که این روز ها درگیر واریانت خطرناکی است و موارد ابتلا به بیماری کرونا در آن افزایش شدیدی داشته و از آنجایی که بی رویه، بی حساب و کتاب کورتون و دگزامتازون تجویز می کنند، عفونت قارچی به وجود آمده است.

مردانی در پاسخ به این سوال که آیا موارد مبتلا به این عفونت در ایران مشاهده شده است یا خیر؟ شرح داد: به صورت رسمی موردی اعلام نشده، اما موارد تکی بوده که بیمار کرونایی بهبود پیدا کرده، ولی به دلیل مصرف کورتون و دگزامتازون به عفونت قارچی یا هوی مایکوزین مبتلا شده است که در بیمارستان لقمان تهران بستری و با درمان مناسب ضدقارچی مرخص شد.

این متخصص بیماری های عفونی ضمن توصیه ای به مردم گفت: اصلا جای نگرانی وجود ندارد، چون این بیماری در ایران فراگیر نیست فقط مردم توجه داشته باشند از مصرف خودسرانه دگزامتازون خودداری کنند و تنها با دستور پزشک آن را مصرف کنند.

مردانی طی هشداری به پزشکان بیان نمود: به پزشکان توصیه می کنم اگر به بیمار خود مصرف طولانی کورتون یا دگزامتازون تجویز می کنند، حتما او را تحت نظر قرار دهند تا به محض مشاهده نشانه های ابتلا به عفونت قارچی درمان مناسب ضدقارچی را آغاز کنند.