تالاب گاوخونی، گوهری در دل کویر - مجله باهام

تالاب گاوخونی

تالاب گاوخونی با ویژگی های منحصربه فرد خود، یکی از منطقه ها طبیعی آبی است که به عنوان یکی از بکرترین زیست بوم های ایران شناخته می گردد. این تالاب در کنار کویر واقع شده و تلاقی زیبایی از کویر و آب را در این منطقه شاهد خواهید بود. تالاب گاوخونی به عنوان یک منطقه متنوع از تنوع زیستی به شمار می رود و یکی از 19 تالاب بین المللی ایران است که معروفیت جهانی دارد. این تالاب که به آن باتلاق گاوخونی هم گفته می گردد در ورودی کویر ورزنه در استان اصفهان قرار گرفته است و محل زندگی پرندگان مهاجر بسیاری است که در فصل سرما به این تالاب پناه می آورند.

این تالاب محل زندگی جانوران و حیوانات متنوعی مثل قوچ وحشی، گراز، روباه شنی، لاک پشت، افعی، خرگوش، بز، خفاش ها و بسیاری از حیوانات دیگر است. بعلاوه تالاب گاوخونی و اطراف آن از اولین منطقه های هستند که ایرانی های اولیه برای سکونت انتخاب کردند؛ اما فاصله زیاد آن از اصفهان باعث شده تا این ناحیه بکر و دست نخورده باقی بماند و اثری از تخریب های تاریخی اطراف زاینده رود را مشاهده نکنیم.

پوشش گیاهی تالاب گاوخونی

پوشش گیاهی تالاب گاوخونی یکی از مجذوب نماینده ترین ویژگی های این زیست بوم آبی است که به زیبایی طبیعی آن افزوده است. این تالاب با گوناگونی گیاهان آبی خود، به خصوص گیاهان آبزی که در داخل تالاب وجود دارد مثل علف بوریا، انواع جلبک و درختچه هایی مثل تاغ یک تنوع زیستی فراوان را در این محیط ایجاد نموده اند. اما به علت شوری آب زمین های اطراف تالاب هیچ گیاهی تا چندکیلومتری آن نمی روید. باتوجه به تأثیر مستقیم این گیاهان بر زیست بوم و حیات وحش تالاب، حفظ و مراقبت از پوشش گیاهی تالاب گاوخونی امری حیاتی برای حفاظت از تعادل این زیست بوم بی نظیر محسوب می گردد.

تماشای های اطراف تالاب گاوخونی

تماشای های اطراف تالاب گاوخونی، با تنوع طبیعت و فرهنگ محلی، این نوع زیست بوم را به یک مقصد گردشگری خاص و مجذوب نماینده تبدیل نموده اند. این منطقه، همراه با تاریخچه های فرهنگی و تاریخی منحصر به فردی آمیخته شده که از جمله آن ها می توان به تماشای های اطراف تالاب مثل شهر ورزنه، پل قدیمی ورزنه، کبوتر خانه ها، مسجد جامع و منطقه شاخ کنار و کاروان سرای رباط عباسی اشاره نمود. علاوه بر این، مسیرهای پیاده روی، مکان های مناسب برای مشاهده پرندگان و جانوران را در اطراف تالاب فراهم نموده است و گردشگران با زیبایی طبیعی این منطقه ها آشنا می شوند.

برترین زمان سفر به تالاب گاوخونی

برترین زمان برای سفر به تالاب گاوخونی بستگی به موارد جغرافیایی و اقلیمی منطقه دارد. اما به طورکلی، فصل بهار، پاییز و اوایل زمستان به عنوان برترین زمان از سال برای بازدید از این تالاب شناخته می شوند. در این فصول، دما معمولاً ملایم تر است و شاهد افزایش فعالیت زندگی و رشد گیاهان آبی در اطراف تالاب خواهید بود. بهار با آغاز زندگی دوباره گیاهان و تازه شدن محیط، زمانی ایده آل برای مشاهده پوشش گیاهی زیبا و مشاهده پرندگان مهاجر است.

بعلاوه، پاییز و زمستان فرصت خوبی برای تماشای پرندگان مهاجری است که به این منطقه سفر می نمایند. بعلاوه اگر قصد تماشا پرندگان جنوبی را دارید برترین زمان فصل تابستان است، پس اگر تحمل هوای گرم و کویری منطقه را دارید می توانید در این فصل برای تماشای این پرندگان به تالاب گاوخونی بروید.

مسیر دسترسی به تالاب گاوخونی

تالاب گاوخونی در 30 کیلومتری شهرستان ورزنه و 167 کیلومتری جنوب شرق اصفهان قرار گرفته است. برای رفتن به این تالاب از مسیر اصفهان ابتدا باید به شهر ورزنه رفته و به وسیله جاده شوسه به سمت شرق بروید. اگر قصد رفتن به تالاب از مسیر یزد را دارید باید از جاده ندوشن حرکت کنید. در مسیر می توانید سری به مسجد جامع کهن و آثار تاریخی ندوشن بزنید و از رباط قلعه خرگوشی هم بازدید کنید و در نهایت به سمت تالاب حرکت کنید. در حال حاضر مسیر جدیدی که برای یزد به اصفهان زده شده، ندوشن و ورزنه را به هم متصل می نماید و همین باعث کوتاه شدن مسیر تالاب از هر دو استان شده است.

نکات مهم درباره تالاب گاوخونی

همان طور که گفتیم تالاب گاوخونی یکی از 19 تالاب مهم بین المللی کشور است و از طرفی پناهگاه حیوانات و پرندگان مهاجر بسیاری است. به همین علت در بازدید از این تالاب باید سعی کنید تا آرامش منطقه را به هم نزنید و به زیست بوم و حیوانات آسیبی نرسانید.

توجه داشته باشید که بازدید از تالاب در بعضی از ایام سال با محدودیت هایی از طرف سازمان حفاظت از محیط زیست همراه است و بهتر است قبل از بازدید با سازمان حفظت منطقه در تماس باشید.

در اطراف این تالاب هیچ منطقه رفاهی و امکانات گردشگری وجود ندارد.

حرف آخر

تالاب گاوخونی به عنوان یک منطقه طبیعی، نه تنها برای افراد طبیعت دوست و علاقه مند به تجربه زندگی در آب وهوای بکر و زیبا، بلکه به عنوان یک راه حیاتی برای حفظ تنوع زیستی و تأمین منابع آب اهمیت دارد. این زیست بوم آبی، خانه بسیاری از گونه های حیاتی، گیاهان آبزی و پرندگان مهاجر است و به عنوان یک منطقه زیستی منحصربه فرد شناخته می گردد. با این حال، نگرانی های زیادی نسبت به حفاظت از این تالاب وجود دارد که احتیاج به همکاری جهانی و تدابیر فوری برای مقابله با چالش های اکولوژیکی، محیطی و مالی مرتبط با آن را مطرح می نماید. حفظ این منطقه ها حساس به عنوان یک امر جهانی، نقش مهمی در حفظ تعادل طبیعت و برقراری توازن بین انسان و محیط زیست دارد، تا تالاب گاوخونی به عنوان یک منطقه طبیعی و مهم برای نسل های آینده باقی بماند.