فال های مخصوص شب یلدا - مجله باهام

خبرنگاران: شب یلدا بعد از عید نوروز، مهم ترین آیین ما ایرانیان است. مردم از گذشته های دور تا کنون، با جمع شدن در خانه بزرگ ترها و گرفتن فال، تعریف کردن قصه، خواندن شعر و خوردن خوراکی های گوناگون، شب خود را سحر می نمایند. کتاب حافظ و شاهنامه، هندوانه و انار و خوراکی های رنگارنگ از مشخصه های شاخص این شب است.

شب یلدا، آئینی است که در همه شهرهای ایران برگزار می گردد، ولی مانند هر آئین دیگری، در شهرهای مختلف رنگ و بوی خاص خود را دارد. قطعاً باورها، خرافات، آب و هوا و محصولات هر منطقه، بی تأثیر در نحوه برگزاری این مراسم نبوده است. با این حال می توان شباهت هایی میان آنها یافت. برخی از این آداب و رسوم در نوع خود بسیار آموزنده و جالب و سرگرم نماینده است.

فال های مخصوص شب یلدا درشهرهای مختلف ایران

نیت کن و فال بگیر: فال حافظ که متداول ترین فال از فال های مخصوص شب یلدا بین ما ایرانی هاست، در این شب جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد. اصلاً برای برخی ها یلدا، بدون گرفتن فال حافظ یلدا نمی گردد. فرد طلب نماینده فال، نیت می نماید و فال حافظ را معمولاً یکی از بزرگ ترهای فامیل یا خانواده که سری هم در ادبیات و صدایی رسا و دلنشین دارد، می گیرد.

فال سوزن: همدانی ها در شب یلدا، فالی می گیرند که به نام فال سوزن مشهور است. همه دور تا دور اتاق می نشینند و مسن ترین زن جمع که شعری از حفظ دارد، پیوسته شعر می خواند و دختر بچه ای پس از اتمام هر شعر، به یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن می زند. افراد حاضر در دل نیت می نمایند و جای سوزنی را، بدون اینکه بدانند مخصوص کدام شعر است، انتخاب می نمایند و آن شعر جواب نیت آنها می گردد.

فال هندوانه پوس: فال هندوانه پوس یا همان پوست هندوانه، در بین مردم، به ویژه جوانان گیلان رواج دارد. آنها پوست هندوانه را به چهار قسمت طولی مساوی تقسیم می نمایند و در یک دست می گیرند. سپس نیت می نمایند و آن را به پشت سر خود پرتاب می نمایند. حالت افتادن پوست ها، نیت فرد را تعبیر می نماید.

اگر دو قطعه سفید، یا دو قطعه سبز باشد، به معنای حد وسط بودن نیت فرد است. اگر سه قطعه سفید، یک قطعه سبز، آنگاه نیت فرد باطل است. اگر سه قطعه سبز و یک قطعه سفید باشد، نیت خوب است. اگر هر چهار قطعه سبز باشد، نیت بسیار خوب است و اگر هر چهار قطعه سفید باشد، نشانگر نیت بد است.

فال گردو: در روستاهای مازندران، با شکستن گردو در این شب، سال آینده خود را پیش بینی می نمایند. به این صورت که هر فرد از بین میزان زیادی گردو، گردویی را انتخاب می نماید و پوست آن را می شکند. اگر مغز گردو پر باشد، خوش اقبالی پیش رو دارد و اگر گردو پوک باشد، باید در پی اقبالش بدود.

فال گوش ایستادن: فال گوش ایستادن، اگرچه به طور معمول کار پسندیده ای نیست، اما در این یک مورد خاص نه تنها بد نیست و یکی از فال های مخصوص شب یلدا ست و تازه باعث جلوگیری از امر ناپسند دیگری نیز می گردد. در این شب جوانان زنجانی، به خصوص نوعروسان و تازه دامادها، پشت در فالگوش می ایستند و اولین سخنی که از اهالی خانه می شنوند را برای آینده خود تعبیر می نمایند. این رسم باعث می گردد تا در همه خانه ها حرف هایی خوشایند زده گردد و مردم از غیبت و بدگویی پرهیز نمایند.