برترین منابع غذایی حاوی ید کدامند؟ - مجله باهام

به گزارش بهداشت نیوز، از آنجایی که غده تیروئید تنها 2/0 درصد وزن بدن انسان را تشکیل می دهد، بنابراین این اندازه ید باید به صورت فشرده در غده مذکور جای گرفته باشد. غده تیروئید که در جلو گردن واقع شده است، مسئول ساخت هورمون حاوی ید به نام تیروکسین است. نقش ید در بدن انسان بسیار حیاتی است که در این مقاله بیشتر برای شما شرح می دهیم.

منابع غذایی حاوی ید

جلبک دریایی (Seaweed) بیشتر از هر ماده غذایی دیگری دارای ید است، به طوری که یک گرم از آن می تواند بیش از چندین برابر احتیاج روزانه انسان را برآورده سازد. از دیگر منابع غنی ید می توان به ترتیب از ماهی کاد (Cod)، ماست ساده (plain)، شیر، پنیر، تخم مرغ، میگو و سایر غذا های دریایی نام برد.

منابع گیاهی دارای مقادیر کمتری ید هستند. به دلیل اهمیت ید در رژیم غذایی، این ماده نه تنها به نمک طعام افزوده می گردد (نمک ید دار)، بلکه به مواد غذایی دیگری مانند نان، ماکارونی و سریال صبحانه نیز اضافه می گردد.

بیشتر ید اضافی موجود در رژیم روزانه، در غده تیروئید ذخیره می گردد. در صورت عدم دریافت ید کافی، این ذخیره می تواند تا چندین ماه احتیاج بدن را تأمین نماید، ولی پس از آن علائم کمبود ید ظاهر می شوند.

اندازه ید مورد احتیاج روزانه

این احتیاج بر اساس سن فرق دارد، ولی به طور کلی بین 100 تا 150 میکروگرم متغیر است. احتیاج هر دو جنس به ید یکسان است، ولی احتیاج زنان در زمان حاملگی حدود 220 میکروگرم و در زمان شیردهی بیشتر و در حدود 290 میکروگرم در روز است.

اغلب افراد در ایالات متحده، مقادیر کافی ید را در رژیم روزانه خود دریافت می نمایند و در نتیجه احتیاجی به دریافت ترکیبات مکمل ندارند. برای دریافت ید مورد احتیاج روزانه تنها کافی است ترکیبی از منابع غذایی ذکرشده در بالا را به صورت روزانه مصرف کرد.

نقش ید در بدن انسان

این عنصر در ساختمان هورمون های تیروئید به کار می رود. به این ترتیب اعمال مهمی را در بدن ایفا می نماید. به طور مثال، ید در سلامت سیستم عصبی نقش دارد و کمبودش سبب اختلال در سیستم عصبی می گردد.

اگر کمبود ید تا زمانی که سیستم عصبی کامل نشده، وجود داشته باشد، کودک دچار عقب ماندگی ذهنی می گردد؛ ولی اگر بعد از تکامل سیستم عصبی، کمبود ید ایجاد گردد، اختلال کمتر است. چنانچه بین 6 تا 12 ماهگی نوزاد دچار کمبود ید باشد و به آن رسیدگی گردد، اختلال رفع می گردد.

اما اگر در دوران جنینی، کمبود ید ایجاد شده باشد، قابل جبران نیست. دیگر اینکه هورمون های تیروئیدی برای فعالیت طبیعی هورمون رشد مورد احتیاج هستند. رشد استخوان ها و دندان ها در کمبود ید مختل می گردد.

هورمون های تیروئید نسبت سوخت و ساز بدن، مصرف اکسیژن و فراوری محصول حرارتی (دی اکسید کربن) را افزایش می دهند و در واقع سبب تحریک متابولیسم می شوند. به همین دلیل است که افراد دچار پرکاری تیروئید، دارای دمای بدن بالا بوده و بسیار لاغر می شوند و به عکس افراد دچار کم کاری تیروئید، مبتلا به چاقی می شوند.

مقادیر مناسبی از هورمون های تیروئید سبب افزایش عمل پروتئین سازی می گردد. اگر اندازه هورمون کم گردد، این عمل دچار اختلال می گردد، بنابراین در کم کاری تیروئید عضلات سست هستند.

عوارض کمبود ید

کمبود ید در دوران حاملگی باعث اختلال در رشد و تکامل جنین می گردد و متاسفانه کمبود ید، شایع ترین دلیل تولد بچه ها با عقب افتادگی ذهنی (Mental Retardation) در دنیا است که به سادگی قابل پیشگیری است. کمبود این ماده در دوران نوزادی و کودکی نیز باعث اختلالات رشد و تکامل می گردد. در سنین بالاتر، کمبود ید باعث بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید و برجستگی آن در ناحیه جلوی گردن می گردد که به آن گواتر (Goiter) می گویند.

بزرگ شدن غده تیروئید (بر اثر کمبود ید) به این دلیل صورت می گیرد که با افزایش اندازه خونی که از این غده می گذرد، کمبود ید را جبران کند. در صورت ادامه کمبود ید، فرد دچار کم کاری غده تیروئید یا Hypothyroidism می گردد.

گروه هایی که بیشتر در خطر کمبود ید هستند

بیشتر ذخیره ید در کره زمین در اقیانوس ها است و اندازه کمی از آن در خاک یافت می گردد. از سوی دیگر هر چه از اقیانوس ها دور می شویم، اندازه ید موجود در خاک کمتر نیز می گردد. از این رو گیاهانی که در منطقه ها کوهستانی رشد می نمایند، دارای مقادیر ناچیزی از ید و افراد ساکن در این منطقه ها در معرض خطر کمبود ید هستند. این افراد باید حتماً از نمک یددار و یا غذا های حاوی ید کافی استفاده نمایند، تا از خطر کمبود ید در امان بمانند.

زنان باردار نیز باید مقادیر کافی ید را در رژیم روزانه خود دریافت نمایند.

توصیه های غذایی

1ـ سعی کنید حداقل دو مرتبه در هفته از ماهی بهره ببرید.

2ـ ترجیحا کلم و شلغم را به صورت پخته و بادام زمینی را به شکل حرارت دیده مصرف کنید.

3ـ جهت طبخ و سایر مصارف حتما از نمک یددار بهره ببرید.